ناحيه فين : علامه دهخدا در مورد موقعيت جغرافيايي روستای فين چنين نوشته است, فين قصبه ای در بخش مرکزی شهرستان کاشان که دارای دو قسمت جداگانه فين کوچک و فين بزرگ است.فين در 6000 گزی باختر کاشان واقع و بواسطه کثرت اشجار و آب وهوای خوب يکی از تفرجگاه های اطراف کاشان است, آب آن از چشمه معروف سليمانيه و سفيد آب است.
منطقه فين در 6 کيلومتری جنوب کاشان و در 2 کيلومتری شرق تپه های سيالک يکی از مناطق سرسبز و کهنسال کشورمان است که باغ تاريخی فين در آن واقع شده است. عرض جغرافيايي فين که به دو قسمت فين سفلی و عليا تقسيم شده عبارت است از عرض جغرافيايي فين بزرگ 57 دقيقه و 33 درجه از سطح دريا 995 متر ارتفاع دارد. طول جغرافيايي فين کوچک 23 دقيقه,51 درجه و ارتفاع آن 1050 متر از سطح دريا می باشد. فين بزرگ دارای 14 محله شامل محله رودخانه, حيدری, چهارباغ, حاجی علي ها, حاجی نايبی, شريف, امام زاده هادی, خالصه , عارف, ماداب (مارآب), مزرعه, کوهسار, سيدها و جولاباد می باشد. فين کوچک که باغ معروف فين در آن واقع است دارای 17 محله می باشد که عبارتند از سرپايين, پشت باغ, مصلی, گندمی, ملتی, رودخانه, باغ کهنه, سازمان آب, ملا قطب, انبار, زيارت, توتستان, شاهزاده ابراهيم, گذر, پنج روزه, حيدری و تنبلی. رشته کوههای کرکس با قله ای به ارتفاع 3800 متر و کوه هفت کتل با قله ای با ارتفاع 3000 متر بلندترين قله های نزديک به فين هستند. آب و هوای فين در تابستان خنک و در زمستان سرد است در جوار اين روستا معادن زاج سبز و آهن به وفور يافت می شود.
وجه تسميه: منابع معتبر کمتر در مورد وجه تسميه فين نوشته اند, ولی همانطور که محاسن اصفهان آورده است,نام فين ابتدا پين بوده و اين نام اقوامی است که پيش از اسلام در اين محل زندگی می کرده اند.( و بديه ابروز کاشان کاريزی است اسفذاب, نام اشرب اهل آن ديه و صحراها و ديه های چند که در آن حوالی واقع و از آن است و به ديه پين غايض می شود خاصيت آنچنان است که شخص را امکان مسير و قدرت رفتن در آن تا به جايي می رسد که نزد اهل آن ناحيت معروف است و . . . )
اقليم فين: هوای کاشان به دليل موقعيت بستری که بر آن واقع شده است و از دو جهت رو به سوی کوير و کوهستان دارد, دربخش های پست و کم ارتفاع, گرم و خشک و توام با گرد و غبار و در بخش های مرتفع تر, معتدل و سرد است. اين اختلاف ارتفاع و دما خود جريان های ملايمی را به صورت نسيم روزانه از جانب دشت و نسيم شبانه از جانب کوهستان ايجاد می کند که به ترتيب در گرما و خشکی هوای روز و خنکی شب های آن موثرند. منطقه فين متشکل از فين بزرگ و فين کوچک که باغ فين در آن واقع است, در سمت جنوب غربی شهر کاشان و در فاصله حدود شش کيلومتری و در سمتی که بستر شهر به رشته کوه مجاور نزديک می شود, قرار گرفته و به اين جهت از آب و هوايي به مراتب معتدل تر برخوردار است. وجود آب دايمی چشمه سليمانيه نيز به رونق زراعت و باغ داری در آن منطقه کمک کرده و به ويژه فين کوچک را به صورت منطقه ای خوش آب و هوا و ييلاقی در آورده است. کوه ها در اين ناحيه از شمال غربی به جنوب شرقی قرار گرفته اند که مهم ترين قله های آن در شرق نياسر با ارتفاع 3600 متر, جنوب برژک با ارتفاع 2500 متر, هفت کتل با ارتفاع 3000 متر و کرکس با ارتفاع 3800 متر قرار دارند . . . بادهای موسوم به سرخ, شهرياری, سام , شمال و قبله از بادهای معروف اين منطقه است که اکثراً از کوير به سوی کاشان می وزند.
تاريخ فين : قديمی ترين سندی که در مورد بنيان گذاری فين اظهار نظر کرده تاريخ قم است که نامی از باغ به ميان نمی آورد و تنها به نام فين و کاريزهای آن بسنده می کند, اين کتاب می نويسد : فين آنرا بشتاسب بنا کرده و در آن وقت که با ارجاسف ملک ترک , کارزار کرد و کاريز های آن ديه را به اشارت ملک جم, بيرون آورده اند و بسيار آب اند و اين ديه از قاسان اصفهان است.
تحولات جغرافيايي فين اين آبادی هرزچندان گاهی به دليل زلزله و يا حمله وحشيانه اقوام مهاجم و نبودن برج و باروی مستحکم مورد دستبرد قرار گرفته و ضربات هولناکی بر پيکره آثار و ابنيه آن وارد آمده است. - در اواخر حکومت شاه طهماسب اول و به سال 982 ه.ق ( 1574 م ) زلزله سختی در کاشان روی داد اين زلزله که کانون آن در فين بود ، خرابی های بی شماری بر جای گذاشت و بسياری از بناها را ويران ساخت. - در سال 1163 ه.ق ( 1749 م ) مقارن با به قدرت رسيدن کريم خان زند زلزله مخربی در کاشان رخ داد ، مرکز اين زلزله در فين بود که در آنجا خرابی زياد پديد آمد و شبکه آبياری خراب گرديد - در سال 1192 ه.ق ( 1788 م ) مجددا شهر کاشان در اثر زلزله هولناک و ويران کننده ای خراب شد اين بار زلزله در دشت کاشان بود و بناهای اصلی و عمومی شهر و نيز عمارت دولتخانه خسارات فراوان ديدند . استحکامات شهر کاملا فروريخت و کاريزها خراب شدند.
وضعيت زمين شناسی منطقه: ارتفاعات مرکزی ايران به صورت يک برآمدگی معروف به سلسله جبال جنوبی کاشان در امتداد شمال غربی- جنوب شرقی در جنوب جاده قم, کاشان, نطنز قرار گرفته است. قديمی ترين تشکيلات زمين شناسی اطراف کاشان را تشکيلات اندزيتی دوره ائوسن, دوران سوم تشکيل می دهد. در منطقه وسيعی از کوهستان های جنوبی کاشان ( جبال فين9) سنگهای توف و اندزيت های بازيک و اولتروازيک که منشاء خروج آتشفشانی دارند, گسترده شده است. اين آتشفشان ها در دوران سوم زمين شناسی در زير دريا فعاليت داشته است. مواد خروجی آنها توف, خاکستر و غيره به صورت رسوبات دريايي ته نشين شده است. بنا به مطالعات ژئوفيزيک انجام يافته طبقات آبرفتی در دامنه های دشت کاشان در حدود 150 متر است که به تدريج به طرف شمال و کوير ضخامت ان کم می شود . در زير اين رسوبات وجود طبقات ميوسن با قابليت نفوذ کم باعث ايجاد سفره های اب زير زمينی گرديده است که منبع اصلی ذخيره آبها در دامنه ارتفاعات می باشد چشمه فين يکی از آنها است
منبع : پایگاه جهانی باغ تاریخی فین کاشان
نام ●
ایمیل شما ●
پیام شما ●
تصویر امنیتی ● ●